Ketenaansprakelijkheid: Het belang van verantwoordelijkheid in de arbeidsketen

Het recente nieuwsbericht over de Belastingdienst die zelf schijnzelfstandigen inhuurt, werpt een kritische blik op een belangrijk concept binnen de arbeidswereld: ketenaansprakelijkheid. De noodzaak van verantwoordelijkheid in de gehele arbeidsketen wordt hierdoor namelijk goed benadrukt. Ketenaansprakelijkheid speelt een cruciale rol bij het beschermen van werknemers door te waken voor oneerlijke arbeidspraktijken en schijnzelfstandigheid.  

Wat is ketenaansprakelijkheid? 
Ketenaansprakelijkheid verwijst naar de verantwoordelijkheid van opdrachtgevers binnen een keten van arbeidsrelaties. Wanneer een partij gebruik maakt van een inleenconstructie, wordt, op basis van de Wet arbeid vreemdelingen (Wav), niet de opdrachtgever maar de feitelijke werkgever verantwoordelijk gehouden voor de controle op tewerkstelling. Bij illegale tewerkstelling is de werkgever zelf in overtreding volgens de Wav. Het is dus de verantwoordelijkheid van elke onderneming in de keten om illegale tewerkstelling te voorkomen. Als een organisatie niet voldoet aan de zogenaamde Identificatieplicht en de verplichte controle op tewerkstelling bij een inspectie van de SZW (Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid), bestaat het risico op boetes.  

De gevolgen van schijnzelfstandigheid 
Schijnzelfstandigheid is een fenomeen waarbij werknemers als zelfstandigen worden behandeld terwijl ze eigenlijk in dienst zouden moeten zijn. Dit houdt in dat ze als zzp’er werken, maar eigenlijk maar één opdracht hebben. Een bedrijf dat schijnzelfstandigen inhuurt heeft zo het voordeel van een vaste fulltime medewerker zonder zelf verantwoordelijk te zijn voor het betalen van de sociale premies of bijvoorbeeld het doorbetalen tijdens ziekte. Dit is misbruik maken van de arbeidsrechten met als gevolg het ontbreken van sociale bescherming, onderbetaling en beperkte toegang tot arbeidsvoordelen. 

Het nieuws over de Belastingdienst illustreert hoe zelfs instanties die belast zijn met de handhaving van deze wet- en regelgeving niet immuun zijn voor schijnzelfstandigen. Dit benadrukt de urgentie van ketenaansprakelijkheid als middel om dergelijke misstanden aan te pakken. 

De rol van ketenaansprakelijkheid 
Ketenaansprakelijkheid speelt een essentiële rol bij het waarborgen van eerlijke en verantwoorde arbeidspraktijken. Door opdrachtgevers aansprakelijk te stellen voor de betalingen binnen de keten, wordt ervoor gezorgd dat werknemers krijgen waar ze recht op hebben en dat alle betrokken partijen hun verantwoordelijkheid nemen. Ketenaansprakelijkheid dient als een effectief middel om schijnzelfstandigheid te ontmoedigen en ervoor te zorgen dat werkenden de bescherming en voordelen ontvangen die ze verdienen.  

Samenwerken 
Het bestrijden van schijnzelfstandigheid en het waarborgen van de verantwoordelijkheid in de arbeidsketen vereist samenwerking tussen overheidsinstanties, werkgevers, vakbonden en andere belanghebbenden. De keten moet zichzelf controleren op het naleven van de afgesproken regels en andere organisaties erop aanspreken wanneer dit niet goed gebeurt. Het liefst ben je als keten natuurlijk de handhaving vanuit de overheid voor. 

Hoe is dit geregeld bij jullie organisatie? Is het bij jullie duidelijk in hoeverre alle ketenpartners zich aan de regels houden? 

Bron: https://www.linkedin.com/pulse/ketenaansprakelijkheid-het-belang-van-de-arbeidsketen-tom-jansen/